«Μόνο ως εφιάλτη, σαν κάτι που δεν θα ήθελα με τίποτα να μου συμβεί». Με αυτή τη φράση οριοθετεί ο Κ. Τ. την άποψη που είχε για τη ζωή στην επαρχία κάποτε. Παιδί της πόλης, με καλλιτεχνικές ανησυχίες, έβλεπε τον εαυτό του περισσότερο σε μια έκθεση ζωγραφικής να συζητάει το μέλλον των εικαστικών τεχνών, παρά στην ταβέρνα του χωριού να υπολογίζει τις τιμές των λιπασμάτων. Και όμως, εδώ και δύο χρόνια, έχοντας κλείσει τα 45, έχει αποφασίσει να αλλάξει τα πάντα. Δουλειά και τόπο κατοικίας. «Τα οικονομικά στον τομέα (σ. σ. διαφήμιση) έχουν σφίξει πολύ. Δεν είναι πως τώρα δεν έχω δουλειά, αλλά το βλέπω να έρχεται. Η οικονομική κρίση κατάργησε το μοναδικό κίνητρο που είχε κάποιος για να συνεχίσει να ζει σε αυτή την πόλη, ότι τα πράγματα στο μέλλον θα πάνε καλύτερα». Ξεκίνησε λοιπόν να «κτίζει» τη δική του αγροτική μονάδα με αρωματικά φυτά στη Φθιώτιδα. Παρακολούθησε σεμινάρια, έμαθε να σκάβει, να ξεβοτανίζει και να παρακολουθεί τον καιρό στις βραδινές ειδήσεις. Και όπως φαίνεται δεν είναι ο μόνος…
Αγρότες με e- mail
Αύξηση της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα της τάξης του 7% στην Ελλάδα τη διετία 2008 – 2009 καταγράφεται σε έρευνα της ΠΑΣΕΓΕΣ που επεξεργάστηκε τα υπάρχοντα στατιστικά στοιχεία (ευρωπαϊκά και ελληνικά) για την εξέλιξη του εργατικού δυναμικού στη χώρα. To ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 38.000 άτομα που αποφάσισαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή και να αλλάξουν τρόπο ζωής ή και κατοικίας. Στα γραφεία ή μάλλον στα κομπιούτερ της οργάνωσης φτάνουν καθημερινά δεκάδες e- mail που ζητούν οδηγίες προς… νέους αγρότες. «Τι να κάνουμε, πώς και τι να καλλιεργήσουμε» ρωτούν. Και αυτό ενώ μόλις πριν από λίγα χρόνια όλο και περισσότεροι εγκατέλειπαν την αγροτική παραγωγή, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Η ενασχόληση με τη γεωργία πάντως είναι μάλλον μια «ώριμη» απόφαση. Οπως δείχνουν τα στοιχεία, σημαντικότερη αύξηση της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα καταγράφεται στη μεσαία ηλικιακά κατηγορία (45 – 64 ετών), κυρίως στη Δυτική Μακεδονία, στη Δυτική Ελλάδα και στη Θεσσαλία. Οπως εκτιμούν οι ερευνητές, οι όψιμοι αγρότες είναι άνθρωποι που είτε δεν βλέπουν μέλλον στην έως σήμερα επαγγελματική τους δραστηριότητα, είτε συνταξιοδοτήθηκαν και αναζητούν συμπληρωματικό εισόδημα. Ο Μ. Φ. που κατοικεί κοντά στη Σπάρτη συνταξιοδοτήθηκε από το Δημόσιο το 2009. Ομως η σύνταξή του μειώθηκε και ο ίδιος στα 54, δεν έχει αποφασίσει να αφιερώσει την υπόλοιπη ζωή του στον καναπέ και την τηλεόραση.
Ετσι, τα τελευταία χρόνια άρχισε να ασχολείται πιο εντατικά με τις ελιές και τις πορτοκαλιές της οικογένειας. «Χρειαζόμασταν κάποιο εισόδημα παραπάνω. Οχι ότι οι ελιές και οι πορτοκαλιές δίνουν πολλά, ξέρεις, έχουν πέσει πολύ οι τιμές, αλλά βοηθούν να πληρώνουμε τα φροντιστήρια της μικρής» λέει.
Η ενασχόληση με την αγροτική παραγωγή παραδοσιακά αποτελούσε και αποτελεί μια επισφαλή επαγγελματική δραστηριότητα. Σε εποχές οικονομικής κρίσης όμως τα δεδομένα αλλάζουν. Ο κ. Ξενοφώντας Κτενάς για χρόνια ασχολούνταν με το εμπόριο. Ομως, στις νέες συνθήκες η αγροτική παραγωγή και μάλιστα σε συγκεκριμένο πλαίσιο φαντάζει περισσότερο ελκυστική. «Τον τελευταίο χρόνο αποφάσισα να ασχοληθώ με τα αγροτικά. Νοίκιασα 10 στρέμματα για να καλλιεργώ δεντρολίβανο και θα το δίνω σε μια εταιρεία που έχει φτιαχτεί εδώ στο Αγρίνιο». Οπως εξηγεί, υπάρχει μεγάλο εξαγωγικό ενδιαφέρον για τα αρωματικά φυτά.
Αύξηση έως 55%
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ωστόσο, καταγράφεται και αύξηση της αγροτικής απασχόλησης στις μικρότερες ηλικίες από 15 – 44 ετών στις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου (+55,1%), στην Κρήτη (+31%) και στα Ιόνια Νησιά (+20%), σε περιοχές δηλαδή βασικά τουριστικές. Ο κ. Ι. Τσιφόρος, γενικός διευθυντής της ΠΑΣΕΓΕΣ (εκπόνησε την έρευνα με την κ. Χ. Σταυροπούλου, οικονομολόγο, στέλεχος της υπηρεσίας εκπαίδευσης της οργάνωσης) εξηγεί το γεγονός ως απόρροια της μείωσης της τουριστικής και κυρίως κατασκευαστικής δραστηριότητας σε αυτές τις περιοχές. «Οι νέοι λοιπόν βρίσκουν μια διέξοδο στην αγροτική παραγωγή» λέει ο κ. Τσιφόρος.
Η οικονομική κρίση ασφαλώς έχει παίξει μεγάλο ρόλο στον επαγγελματικό επαναπροσανατολισμό πολλών. Ωστόσο, η επιλογή της αγροτικής παραγωγής φαίνεται ότι έχει και ένα ακόμα χαρακτηριστικό. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα «ο αγρότης» δεν ταυτίζεται με έναν άξεστο, αμόρφωτο και πάντως περιορισμένων δυνατοτήτων άνθρωπο που ξέμεινε στο χωριό. Είναι ένας σοβαρός επαγγελματίας . «Μέσα από τη δουλειά μου γνώρισα πολλούς μορφωμένους αγρότες, ανθρώπους που μιλάνε ξένες γλώσσες και ταξιδεύουν στο εξωτερικό για ενημέρωση. Διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι στην πλατεία του χωριού ή έστω στην επαρχιακή πόλη έχουν τις ίδιες πληροφορίες ή και περισσότερες από αυτές στην Αθήνα» λέει ο Κ. Τ. «Τώρα όχι μόνο δεν με πειράζει, αλλά θέλω να ανήκω στην ομάδα τους».
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
