Τον δραστικό περιορισμό της ανάγκης για μεταγγίσεις αίματος κατά τη διάρκεια επεμβάσεων υπόσχεται μια νέα τεχνολογία, η οποία μπορεί να ανιχνεύσει σε πραγματικό χρόνο τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης του ασθενούς, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για το εάν και κατά πόσο απαιτείται η αναπλήρωση του αίματος που χάνεται.
Πολλοί είναι οι ιατροί που τάσσονται υπέρ της αναγκαιότητας ύπαρξης αρκετών μονάδων αίματος έτοιμων προς μετάγγιση, φοβούμενοι το ενδεχόμενο δυσμενούς εξέλιξης του εξής σεναρίου: «Ένας ασθενής παρουσιάζει αιμορραγία κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Το ιατρικό προσωπικό χρησιμοποιεί το ένα σφουγγάρι μετά το άλλο για να απορροφήσει το αίμα, μη γνωρίζοντας την ακριβή ποσότητα που έχει χαθεί. Πρέπει ή όχι ο χειρουργός να δώσει εντολή για μετάγγιση; Ο ασθενής μπορεί να έχει επαρκή αριθμό ερυθροκυττάρων μέχρι να τελειώσει η επέμβαση, ωστόσο τα αποτελέσματα της εξέτασης, με την οποία μπορεί να επιβεβαιωθεί το ζητούμενο, απαιτούν ένα χρονικό διάστημα μεταξύ 15 και 45 λεπτών…».
Την έξοδο από το δίλημμα έρχεται να υποδείξει μια ειδική συσκευή η οποία μπορεί να καταγράφει σε πραγματικό χρόνο τον αριθμό ερυθροκυττάρων του ασθενούς και ειδικά τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης του, παρέχοντας συνεχώς πληροφορίες για το πότε υπάρχει πραγματική ανάγκη για μετάγγιση αίματος.
Στο πλαίσιο μιας περιορισμένης κλινικής δοκιμής σε επιλεκτικές ορθοπεδικές χειρουργικές επεμβάσεις, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στις περιπτώσεις που χρησιμοποιήθηκε η νέα συσκευή, επιπλέον αίμα χρειάστηκε μόλις το 0,6% των ασθενών, ενώ όπου ίσχυσε η σημερινή μέθοδος το 4,5% υποβλήθηκε σε μετάγγιση.
Εντυπωσιακά αποτελέσματα
Η συσκευή – αισθητήρας φαίνεται, μεταξύ άλλων, να μείωσε και την ποσότητα του αίματος που χορηγείται κατά μέσο όρο σε χειρουργικές επεμβάσεις.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν πρόσφατα από τον επιστήμονα Τζέσε Eρενφελντ, στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Συλλόγου Αναισθησιολόγων στο Σαν Ντιέγκο.
«Διαθέτει τη δυναμική να εξελιχθεί σε μια τεχνολογία η οποία θα είναι πραγματικά πολύτιμη στην αίθουσα του χειρουργείου», επισημαίνει o Ερενφελντ στην ηλεκτρονική έκδοση της επιστημονικής επιθεώρησης «Scientific Ameri can». Η κλινική του έχει εξασφαλίσει για τους ασθενείς της από 33.000 έως 38.000 μονάδες αίματος και οι πιθανότητες ένα σημαντικό ποσοστό αυτών να μη χρειαστεί είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Η συσκευή δεν διεισδύει στο δέρμα. Αντ’ αυτού, ένα είδος αυτοκόλλητου σαν το τραυμαπλάστ, τοποθετείται στο δάχτυλο του ασθενούς και μια συσκευή με έναν προσαρμοσμένο συνδετήρα μετρά τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης μέσω της υπέρυθρης ακτινοβολίας (NIR), όπως ακριβώς λειτουργεί η τεχνολογία ανίχνευσης των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα. Ο ειδικός αυτός αισθητήρας εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στην πανεπιστημιακή κλινική Brookdale του Μπρούκλιν.
Το επόμενο βήμα των επιστημόνων είναι να δοκιμάσουν την εφαρμογή της μεθόδου σε χειρουργικές επεμβάσεις στις οποίες η ανάγκη επιπλέον αίματος είναι πιο συχνή, όπως στις εγχειρήσεις καρδιάς.
Στην Ελλάδα χρειαζόμαστε ετησίως 600 με 700 χιλιάδες μονάδες αίματος. Εάν πραγματοποιούνταν μόνο οι απολύτως αναγκαίες μεταγγίσεις θα εξοικονομούσαμε 360.000 έως 420.000 μονάδες.
Μεταγγίσεις..Επικίνδυνες για την υγεία αλλά και την… τσέπη
Τις περισσότερες φορές οι γιατροί προβαίνουν για προληπτικούς λόγους σε μεταγγίσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, μειώνοντας όχι μόνο το κόστος αλλά και το ενδεχόμενο παρουσίασης επιπλοκών και χειρουργικών λοιμώξεων. Οι μεταγγίσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο όταν υπάρχει απόλυτη ανάγκη, καθώς επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι είναι πιθανά τα ενδεχόμενα επανεμφάνισης καρκίνου και δυσλειτουργίας των πνευμόνων.
Στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται ετησίως περίπου 1,9 εκατομμύρια μεταγγίσεις, πολλές από τις οποίες δεν ήταν απαραίτητες. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό των μη αναγκαίων μεταγγίσεων αίματος ή παραγώγων του ανέρχεται στο 60%. Ειδικοί δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η παραπάνω εικόνα να προσεγγίζει αυτήν της Ελλάδας. Στη χώρα μας, για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών χρειάζονται 600 με 700 χιλιάδες μονάδες. Γύρω στις 250.000 μονάδες καλύπτονται από εθελοντές. Οι υπόλοιπες είναι δωρεές συγγενών, που σημαίνει ότι 360.000 έως 420.000 μονάδες αίματος μπορούν να εξοικονομηθούν, αν υπάρξει ικανοποιητική διαχείριση των διαθέσιμων ποσοτήτων αίματος.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ (akatsoulis@pegasus.gr) για το ethnos.gr viasouitavip.blogspot.com 
